wesprzyj nas
A A A
infolinia 605 647 600

Wczesne rozpoczęcie fizjoterapii ma na celu przeciwdziałanie skutkom unieruchomienia oraz zmniejszenie stopnia dysfunkcji.

Pierwszy z celów realizowany jest poprzez:

  • ćwiczenia oddechowe, oklepywanie, które mają na celu usprawnienie funkcjonowania układu oddechowego
  • ćwiczenia kończyn , stymulujące krążenie obwodowe i zapobiegające powstawaniu zmian zakrzepowo-zapalnych
  • utrzymanie prawidłowej higieny skóry, bielizny, pościeli jako profilaktyka przeciwodleżynowa

Od pierwszej doby pobytu w szpitalu należy zwrócić uwagę na prawidłowe ułożenie chorego. Odpowiednie pozycje mają na celu zapobieganie powstawania przykurczów jednej grupy mięśniowej i rozciągnięciu innej.

Skutkiem udaru mózgu mogą być deficyty ruchowe w postaci niedowładów jednostronnych kończyny dolnej i/lub górnej, prowadzące do niepełnosprawności.

Podjęcie wczesnej rehabilitacji ma na celu przeciwdziałanie tym skutkom ruchowym i przywrócenie sprawności chorego. Terapia prowadzona jest w ten sposób, aby chory mógł nauczyć się poprawnego wykonywania każdego ruchu. Ćwiczenia powtarzane są wielokrotnie, aby stymulować ocalałe komórki nerwowe i utorować nowe połączenia, które warunkują powrót utraconych funkcji.

 

Praca z chorym składa się z kilku faz.

Pionizacja pacjenta

Pierwsza z nich ma za zadanie pionizację pacjenta i rozłożona jest na kilka dni. Częściową pionizację rozpoczyna się w łóżku od podniesienia zagłówka i przyzwyczajania pacjenta do pozycji siedzącej. Na tym etapie przywracana jest kontrola osi ciała oraz stymulowane są odruchy postawne. W kolejnych dniach chory sadzany jest w łóżku ze spuszczonymi nogami. W tej pozycji chory powinien być karmiony. Jest to również komfortowa pozycja do wykonywania ćwiczeń kończyn górnych. Ponieważ równolegle z pionizację chory uczony jest wykonywania ruchów w określony sposób, czyli wzorców ruchowych. Każdy z tych wzorców jest częścią składową określonej funkcji ruchowej.

Pełna pionizacja pacjenta

Jeśli pozycja siedzącą w łóżku jest dobrze tolerowana, fizjoterapeuta przesadza chorego na fotel lub wózek inwalidzki. Następnym etapem jest pełna pionizacja przy asekuracji fizjoterapeutów. W pozycji stojącej realizuje się szereg ćwiczeń równoważnych, które przygotowują do następnego etapu, czyli chodzenia.

Chodzenie

Pierwsze próby chodzenia mogą być podejmowane z wykorzystaniem balkonika, poreczy lub trójnoga . W miarę opanowywania tej umiejętności chory otrzymuje do wspierania kij, a w końcowym etapie chodzi z asekuracją fizjoterapeuty. Trzeba pamiętać, aby rodzina zapewniła choremu odpowiednie obuwie, ujmujące pięte i wykonane z miękkiej zelówki.

Oprócz zaburzeń ruchowych mogą wystąpić zaburzenia mowy, poznawcze, dlatego też ważne jest, aby równolegle z terapią ruchową zapewnić pacjentowi terapie logopedyczną i neuropsychologiczną. Poprawa tych funkcji zwiększy szanse powodzenia kinezyterapii.

Rehabilitacja powinna rozpoczynać się na oddziale na którym przebywa chory i stąd bezpośrednio powinien trafić na oddział rehabilitacji neurologicznej, gdzie realizowany jest program „wczesnej rehabilitacji poudarowej” trwający 3-9 tygodni. Na oddziale rehabilitacji kontynuowana jest wcześniejsza terapia. Wszystkie czynności tam podejmowane dążą do udoskonalenia funkcji chodu i przywrócenia sprawności ruchowej kończyny górnej.

Metoda Bobath

Metoda Bobath stworzona została przez Berte i Karela Bobath dla pracy z dziećmi z porażeniem dziecięcy. Jednak z upływem czasu i rozwojem metody zauważono, że nadaje się ona do terapii dorosłych z uszkodzeniami neurogennymi. Największe zastosowanie znalazła w pracy z pacjentami po udarze mózgu.

 

W badaniach wstępnych przeprowadzana jest analiza stanu wyjściowego i powstałych anomalii, umożliwiając wybór odpowiednich metod terapeutycznych. Leczenie opiera się na wstrzymaniu nienormalnych odruchów oraz ponownej nauce normalnych ruchów, np. poprzez ich torowanie.

Spowodowane przez zaburzenia układu nerwowego rozregulowanie napięcia mięśniowego powinno być korygowane przez aktywną zmianę patologicznych wzorców ruchowych.

Poprawa koordynacji przebiegu ruchu następuje dzięki:

  • poprawie regulacji napięcia mięśniowego
  • wspieraniu percepcji
  • zapobieganiu nieprawidłowym wzorcom ruchowym
  • utorowaniu fizjologicznych wzorców ruchowych

Metoda Bobath zwraca uwagę na konieczność fizjologicznego oddziaływania już od samego początku. Już od pierwszego dnia hospitalizacji wszystkie działania lekarskie, fizjoterapeutyczne i pielęgniarskie powinny być skierowane na przeciwdziałanie utrwaleniu patologii.

Koncepcja NDT Bobath uczy jak poruszać, jak pielęgnować, jak karmić i jak postępować przez 24 godziny z pacjentem, który doznał uszkodzenia w centralnego układu nerwowego. Ważne jest ułożenie pacjęta w taki sposób, żeby miał on dostęp do wszystkich rzeczy od strony porażonej, aby nie powodować kompensacji nieporażona stroną ciała. Jest koncepcją, która nie określa sztywnych ram terapii i jest podatna na ciągłe polepszanie i modyfikowanie oddziaływań tak, aby osiągać zadawalający dla pacjenta efekt.

Metoda PNF

PNF to metoda opracowana w USA przez fizjoterapeutkę M. Knott, oparta na pracach z zakresu neurofizjologii dra Kabata.

 

Dr H. Kabat stwierdził, że każdy człowiek, nawet chory ma nieograniczony potencjał i na tej podstawie sformułował następujące założenia, na których opiera się PNF:

  • Skuteczność leczenia zależy od terapeuty i chorego, wspólnego określenia celów i wspólnej ich realizacji.
  • Ocena pacjenta zaczyna się od oceny jego możliwość, a nie od tego czego nie może wykonać.
  • Głównym celem terapii jest poprawa funkcji narządu ruchu.
  • Możliwości każdego pacjenta są różne, zatem konieczna jest indywidualna praca z pacjentem.
  • Należy mieć świadomość, że problemy neurologiczne, ortopedyczne, zaburzają działanie całego organizmu.

Celem terapii jest przywrócenie wzorców ruchowych takich jak prawidłowe chodzenie i siadanie, wykorzystując techniki stabilizujące, rozluźniające, przeciwbólowe oraz uczące ruchu i koordynacji.

Istotą metody PNF jest maksymalne pobudzenie ekstero i proprioreceptorów znajdujących się w ciele oraz różnych sfer kory mózgowej w celu ułatwienia (torowania) ruchu w obszarze uszkodzonym.

Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Każdy ruch odbywa się w trzech płaszczyznach i są one zbliżone do tych wykonywanych na co dzień. Wszystkie ruchy prowadzone są wzdłuż skośnych osi ruchów, dając w ten sposób możliwość zaangażowania jak największej ilości mięśni. Ponieważ większość mięśni szkieletowych przebiega skośnie bardzo dużo uwagi przywiązuje się do komponenty rotacyjnej ruchu. Rotacja warunkuje siłę i koordynację wykonywanego ruchu.

Terapia metodą PNF jest bezbolesna i funkcjonalna, to znaczy zgodna z potrzebami pacjenta i wzorowana na naturalnych ruchach człowieka. W czasie terapii wykorzystuje się nieuszkodzone lub sprawniejsze sfery ruchowe do pozyskania aktywności w uszkodzonych częściach ciała.

Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego wzorca ruchowego czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze. Terapia metodą PNF postrzega pacjenta całościowo. Nie ogranicza się tylko do pracy z niesprawną częścią ciała ale wykorzystuje w terapii również zdrowe regiony ciała. Dodatkowo jest wysoce edukująca pacjenta, oparta na współuczestnictwie w planowaniu terapii oraz kontynuacji ćwiczeń w formie programu domowego, przy niewielkich wymaganiach sprzętowych.

 

Główne założenia tej metody:

  • Stosowanie ruchu globalnego i złożonego, w którym element rotacji uznawany jest za podstawowy w połączeniu ze skośną płaszczyzną wykonywanego ruchu
  • Technika bodźców proprioceptywnych stosowana poprzez stopniowo wzrastający opór ręczny, umożliwiający wykonywanie ruchu skoordynowanego i w żądanym zakresie
  • Wykorzystanie w szerokim zakresie synergizmu mięśniowego w celu maksymalnego pobudzenia słabszych grup mięśniowych.


Fundacja Udaru Mózgu

ul.Milionowa 14
93-113 Łódź

tel. 605 647 600

KRS 0000331601, REGON 100694710,
NIP 7282726147
Konto: BGŻ BNP PARIBAS
02 2030 0045 1110 0000 0416 5540
BIC/SWIFT CODE :
PPABPLPKXXX

 

 

 

     

Fundacja Udaru Mózgu powstała w 2009 roku. Fundacja została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 16 czerwca 2009 pod numerem: 0000331601. Statystyczny numer identyfikacyjny Fundacji w systemie Regon 100694710, NIP 7282726147, Organizacja Pożytku Publicznego, Stroke Alliance for Europe Member, World Stroke Organization Member.

 

infolinia 605 647 600

Copryight by Fundacja Udaru Mózgu | projekt: www.wpoldodziewiatej.pl
wpoldodziewiatej