Na pomoc społeczną mogą liczyć osoby i rodziny, w szczególności z powodu:

• ubóstwa,
• bezdomności,
• niepełnosprawności,
• długotrwałej lub ciężkiej choroby ( np. ciężkiego udaru mózgu )
• przemocy w rodzinie,
• niezdolności prowadzenia gospodarstwa domowego,
• zmagań z alkoholizmem,

Zdarzenia losowe, klęski żywiołowe lub ekologiczne czy sytuacje kryzysowe mogą być również podstawą do ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej.

Pomoc zwykle ma charakter finansowy, ale może być również rzeczowa, na przykład żywość, ubrania, środki czystości itp.

Pomoc finansowa

1 października2012 roku podwyższono progi, których nie można przekroczyć, aby otrzymać zasiłki. Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 542 zł /poprzednio 477 zł/;
• osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 456 zł /poprzednio 351 z/ł, przy czym za rodzinę uważa się osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

W jaki sposób uzyskać pomoc z opieki społecznej?

Osoba lub rodzina, która chce otrzymać pomoc społeczną powinna zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania. Przed podjęciem decyzji o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia, pracownik socjalny ma obowiązek przeprowadzenia wywiadu rodzinnego (środowiskowego) w miejscu zamieszkania. Od decyzji ośrodka przysługuje prawo do odwołania.

Pracownikowi socjalnemu należy przedstawić informacje o dochodach, sytuacji zawodowej, zdrowotnej i rodzinnej. Może on również domagać się złożenia oświadczenia o posiadanym stanie majątkowym. Odmowa złożenia takiego oświadczenia, może być powodem do wydania odmownej decyzji w sprawie przyznania świadczenia z pomocy społecznej.

Jakie dokumenty są niezbędne?

Wszystkie informacje muszą być potwierdzone dokumentem tożsamości oraz aktualnymi dokumentami, świadczącymi o stanie zdrowia oraz sytuacji osobistej, rodzinnej i materialnej. Wymagane są między innymi:

• dowód osobisty;
• orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane;
• zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia;
• dowód otrzymania renty lub emerytury z miesiąca poprzedzającego datę złożenia wniosku;
• zaświadczenie z urzędu gminy o wielkości gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
• decyzja urzędu pracy o prawie do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego.

Jakie świadczenia oferuje pomoc społeczna?

Zasiłek stały

Jeśli dochody nie wystarczają na utrzymanie, a człowiek jest całkowicie niezdolny do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, może w ośrodku pomocy społecznej otrzymać zasiłek stały. Jego wysokość zależy od tego, czy ubiegający się mieszka samotnie, czy z rodziną. W przypadku osób samotnie gospodarujących, comiesięczny zasiłek przysługuje w wysokości różnicy pomiędzy kryterium dochodowym czyli kwotą 542 zł a dochodem ubiegającego się, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 529 zł miesięcznie. W przypadku osób gospodarujących z rodziną wysokość zasiłku to różnica pomiędzy kryterium dochodowym - kwotą 456 zł a dochodem na osobę w rodzinie. Kwota zasiłku nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

Zasiłek okresowy

Jeśli ktoś przejściowo znalazł się w szczególnie trudnej sytuacji, może starać się w gminie o zasiłek okresowy. Przysługuje on, gdy ubiegający się nie ma żadnych dochodów lub dochody są bardzo niskie i nie wystarczają na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych, zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę czy niepełnosprawność albo problemów z uzyskaniem prawa do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Wysokość zasiłku okresowego wynosi:

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej – różnicy pomiędzy kryterium dochodowym, czyli kwotą 542 zł a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;
• w przypadku rodziny – różnicy między kwotą 456 zł a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł. Okres, na jaki przyznane zostanie to świadczenie, ustala ośrodek pomocy społecznej w zależności od sytuacji danej osoby.

Zasiłek celowy

Zasiłek celowy to pieniądze przyznawane z ośrodka pomocy społecznej na sfinansowanie określonych wydatków, w szczególności na zakup żywności, leków, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu czy kosztów leczenia.
Może to być:

• zasiłek celowy na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego - Jest to świadczenie, o które może się starać osoba albo rodzina, która poniosła straty wskutek jakiegoś zdarzenia losowego (np. ciężki wypadek). W takiej sytuacji pomoc może być przyznana niezależnie od dochodu i nie trzeba jej zwracać.
• zasiłek celowy na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną - Jest to świadczenie, które przysługuje osobie albo rodzinie, która poniosła straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej (np. powódź). Przy jego przyznawaniu nie bierze się pod uwagę twoich dochodów, a otrzymanych pieniędzy nie musisz zwracać.
• specjalny zasiłek celowy - Jest świadczeniem z pomocy społecznej, które może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.
• zasiłek celowy na zasadach zwrotu - Świadczenie to może być przyznane w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe, ale pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku.

Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie

Może być przyznawana:

• w formie pieniężnej - w postaci jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki; /Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli okaże się, że pomoc była skuteczna./
• w formie rzeczowej - polega na udostępnieniu maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających niepełnosprawnym pracę. Przedmioty te i urządzenia są udostępniane na podstawie umowy użyczenia.